{gspeech}
Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze otwarte na dialog…
Każdy człowiek ma wiele potrzeb. Jedną z nich jest potrzeba bycia akceptowanym. Akceptacja jako potrzeba kontaktu z drugą osobą, przynależności, identyfikowania się, poznawania należy do podstawowych potrzeb osoby obok potrzeb fizycznych, psychicznych czy moralnych. Miejscem ich zaspokojenia powinna być rodzina. Jednakże współczesna rodzina borykająca się z wieloma problemami i mająca trudności z zaspokojeniem podstawowych potrzeb rodziny, nie zawsze potrafi sprostać oczekiwaniom młodego człowieka, który szuka wzorców do naśladowania, potrzebuje czasu na rozmowę o przyjaźni, miłości czy muzyce. Często młody człowiek zostaje pozostawiony sam sobie z niedokończonymi rozmowami, które stanowią dla niego podstawę jego egzystencji. Gdzie ma szukać pomocy, aby otrzymać odpowiedź na swoje pytania?…
Grupa rówieśnicza. Pojęcie grupy i jej rola w procesie wychowania
Według G. Homansa grupa rówieśnicza – to „pewna ilość osób komunikujących się ze sobą przez pewien czas wystarczających do tego, aby każda osoba komunikowała się z innymi nie pośrednio przy pomocy innych ludzi, lecz bezpośrednio „twarzą w twarz”. Można wyróżnić grupy dziecięce i młodzieżowe, formalne i nieformalne. Pojęcie grupy jest różnie definiowane przez autorów. Przez jednych definicja grupy jest podawana bardzo ogólnie, przez innych bardzo szczegółowo. I tak np. J. Szczepański definiuje grupę jako „pewną ilość osób powiązanych ze sobą systemem stosunków uregulowanych przez instytucję, posiadającą wspólne wartości i oddzielonych od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności”[1]. Zauważamy i nie ma tu wątpliwości, że grupa rówieśnicza jest środowiskiem, które w sposób decydujący wpływa na wychowanie i osobowość osoby w niej przebywającej. Grupa rówieśnicza jest niekwestionowaną częścią życia dziecka czy nastolatka. Daje poczucie akceptacji i przynależności. Dlaczego?…
{/gspeech}
{gspeech}
Grupa rówieśnicza „konkurencją dla rodziny”?…
Dla wielu rodzin, dom czasami jest <hotelem> , gdzie młody człowiek śpi, je i odrabia lekcje. Rodzice zapracowani od rana do wieczora lub przebywający za granicą, dzieci pozostawione są samym sobie. Często mijają się ze sobą zajęci swoimi sprawami, oddalają się od siebie. Wszystko to wpływa na rozluźnienie więzi rodzinnych, a dziecko czy dorastający młody człowiek chętnie spędza czas w swoim gronie rówieśników. Grono rówieśników staje się dla niego bardzo ważne i często na linii rodzice-grupa rówieśnicza dochodzi do napięć. Dlaczego? Bo grupa ta stała się dla tej osoby bardzo ważna, ważniejsza często od rodziny. To tu – w grupie dziecko czy młody człowiek uczy się postaw, zachowań, które często są zaskoczeniem dla rodziców czy wychowawców. W grupie uczy się pomagać innym lub przyjmować pomoc od innych. Zaczyna dostrzegać świat, który nie „kręci” się wokół niego, że wszyscy ludzie są ważni, że trzeba liczyć się ze zdaniem innych osób. W grupie rówieśniczej zawierane są pierwsze przyjaźnie, obdarzanie zaufaniem, powierzanie i dotrzymywanie tajemnic. To w grupie dziecko uczy się dotrzymywania tajemnic i konsekwencji w chwili ich nie dotrzymania. W grupie uczy się lojalności i radzenia sobie w chwili trudności. Grupa rówieśnicza jest często miejscem, gdzie osoba młoda poznaje życie, doświadcza jego smaku, uczy się sprytu a nawet cwaniactwa. W grupie rówieśników osoba wstępuje w rolę równouprawnionego członka, który może ustalać zasady dla grupy lub im się podporządkować. Wchodzi więc w role społeczne, które są pożądane lub niepożądane. Mogą one wywoływać reakcje pozytywne lub negatywne. W zależności od pełnionej roli w grupie rówieśniczej osoba ma poczucie własnej wartości, poczucie społecznej przynależności. Mechanizm socjalizacji przez przynależność do grupy rówieśniczej może wpływać również na motywacje osoby, jej wyborów i postaw, aby być akceptowanym w grupie. Miarą przystosowania do grupy jest stopień popularności i uznania przez grupę.
Organizacja małej grupy rówieśniczej jest słaba, ale może rodzić silną więź między członkami grupy i posiadać wysoki stopień solidarności z grupą. Członkowie grupy mogą silnie oddziaływać na siebie nawzajem, przez co grupa rówieśnicza stać się może „konkurencją” dla rodziny. Nie stanowi to reguły, ale może się zdarzyć, że w grupie rówieśniczej łatwiej przychodzi osobom rozmawiać na różne tematy, nawet te osobiste, których nie podjęliby w rodzinie. Rozmowy, na początku krótkie, zdawkowe, mogą przerodzić się w niekończące się rozmowy, gdzie już bardzo blisko do nawiązania prób dialogowych w gronie rówieśniczym. Te próby dialogu z młodymi, które podejmują dorośli często kończą się niepowodzeniem, a w środowisku rówieśniczym mają odpowiednie warunki i spełnione są kryteria dialogowych rozmów między osobami czyli: jest wspólna płaszczyzna porozumienia, są wspólne tematy, jest wzajemna akceptacja i zrozumienie, osoby słuchają siebie nawzajem i chcą razem ze sobą współpracować-jeśli temat rozmowy wskazuje na wykonanie jakiegoś działania. To wzajemne słuchanie i rozmawianie może zrodzić więzi spajające członków i w zależności od grupy, a wpływ grupy na osobę może być negatywny lub pozytywny. Wzajemne wpływy są dość mocne i często zaspokajają potrzeby przebywających osób w danej grupie. Jakie to ma znaczenie dla poszczególnych osób, jakie rodzi wzajemne reakcje – to temat kolejnej refleksji wychowawczej.
{/gspeech}
